Van mijn vader – Klaas van Wijngaarden – wist ik dat hij in João Pinheiro (Minas Gerais Brazilië) was geboren maar eigenlijk niet veel meer.
Door de wandelsport kwam ik terecht op de weblog van Mari Smits. Hierin verwijst hij naar zijn website waarop hij, als historicus, schrijft over de Hollandse emigratie naar Brazilië. In de jaren 1908-1913 was er een emigratiegolf vanuit Nederland naar Brazilië waaronder João Pinheiro. Dit was voor mij reden om in die richting verder te zoeken.
Jacobus (Koos) van Wijngaarden, broer van mijn vader, is geboren op 23 december 1908 in Sliedrecht en mijn vader op 22 april 1910 in João Pinheiro. Ik heb dus aangenomen dat mijn grootvader (met zijn gezin) in de tussengelegen periode vanuit Nederland naar Brazilië is geëmigreerd.
In het boek de “De Hollandse immigratie van 1908 – 1909 in Brazilië” van Ruth en Willem Kiewiet, staat op pagina 46 een klein deel van de passagierslijst van stoomschip de “Frisia” afgebeeld. Helaas slecht leesbaar, staat bij passagier 27 de naam Cornelis van Wijngaarden en bij 28 – Henr. (Henriqueta). In de kolom ernaast staat hun leeftijd, resp. 40 en 32 jaar. Bovenaan de lijst staat de aankomst van de “Frisia” op 19 oktober 1909 in Rio de Janeiro.
Behalve de ontdekking op de passagierslijst kreeg ik door het boek van Ruth en Willem voor het eerst een beeld van de emigratie van mij opa. In 1908 en 1909 emigreerden groepen Hollanders naar Brazilië, om landbouwkolonies te ontwikkelen en de hoop op een betere toekomst. Dit bracht mij terug bij Mari Smits die me adviseerde contact te zoeken met Ruth en Willem Kiewiet in Brazilië. Dankzij de hulp van Mari, Ruth en Willem ben ik een stuk verder gekomen. Mari heeft nuttige tips gegeven over de bronnen en archieven die ik zou kunnen raadplegen. Ruth en Willem hebben veel informatie gestuurd waaronder kopieën van de originele passagierslijst en een uit het Portugees vertaalde – handgeschreven – samenvatting van het boek: “Memoires van een familie van Hollandse immigranten”, van Jeanette Frederika Wilhelmina Pieper Heil. Hierin wordt beschreven hoe in die tijd het leven in João Pinheiro was.
Over de passagierslijst schrijven Ruth en Willem het volgende (citaat):
Slechts weinig mensen vinden informaties omtrent de scheepsreis/emigratie, u hebt zeer veel geluk, alleen de kopieën van de passagierslijst van de “Frisia” zijn zeer slecht. Aankomst Rio 19-10-109, stoomschip Frisia uit Amsterdam:
Nr 27 Cornelis van Wijngaarden 40 jaar getrouwd
Nr 28 Henr. ” ” 32 jaar ”
Nr 29 Juliana ” ” 11 jaar
Nr 30 Johanna ” ” 4 jaar
Nr 31 Jacobus ” ” 9 maanden
Opm: * meisjesnaam Henr = Henriquete Rosalu Rafeni
Bronnen:
– De Hollandse immigratie van 1908 – 1909 in Brazilië, Ruth en Willem Kiewiet
– Holambra, Mari Smits
Stamboom en archief Van Wijngaarden en Schoester 
Leuk om te lezen dat je via onze gezamenlijke wandelpassie mijn interesse voor de geschiedenis van de Nederlandse emigratie naar Brazilië hebt ontdekt. Ik kijk uit naar de volgende afleveringen en ik heb ook een post geplaatst op mijn facebookpagina Landverhuizers.
LikeLike